Ngũ uẩn, sự thật về con người

 Đức Phật là Bậc Giác ngộ. Giác ngộ nghĩa là thấy đúng thực tại, thực tại như thế nào thì thấy đúng như thế chứ không thấy khác đi. Nếu  thấy khác đi, không đúng với thực tại thì đó là Mê chứ không phải là Giác. Về con người, Đức Phật nói đó là ngũ uẩn. Vậy ngũ uẩn là gì? Chúng ta nên tìm hiểu.

Ngũ là 5; Uẩn là nhóm. Vậy ngũ uẩn là 5 nhóm. Con người với cái nhìn của Phật thì chỉ là 1 tổ họp của 5 nhóm:

I/ Sắc uẩn: Sắc ở đây là vật chất, là thân xác của con người. Thân xác con người đươc hình thành do 4 đại:

Địa đại: chất cứng, cụ thể như xương, thịt.

Thủy đại: chất lỏng, cụ thể như máu, mồ hôi.

Hỏa đại: Chất nóng, cụ thể như nhiệt độ của cơ thể.

Phong: Chất khí, cụ thể như hơi thở.

II/ Thọ uẩn: Thọ là cảm giác của con người có được trong sự tiếp xúc. Có 3 thọ:

  Lạc thọ: Cảm giác sung sướng khi con người tiếp xúc với đối tượng mà mình ưa thích

 Khổ thọ: Cảm giác khổ đau khi con người tiếp xúc với đối tượng mà mình không ưa thích.

Xã thọ: Cảm giác dững dưng khi tiếp xúc với đối tượng bình thường, hay quá quen thuộc.

III/ Tưởng  uẩn: Tư tưởng của con người.

IV/ Hành uẩn: Những hiện tượng tâm lý của con người như vui buồn thương ghét thích  chán nối tiếp như 1 dòng nước chảy.

V/ Thức Uẩn: Nhận thức của con người. Con người có sáu sự nhận thức:

1/ Nhãn thức: Thấy.

2/ Nhĩ thức: Nghe.

3/ Tỷ thức: Ngưỡi.

4/ Thiệt thức: Nếm.

5/ Thân thức: Xúc giác.

6/ Ý thức: Tư duy.

Con người không có gì khác hơn nữa ngoài 5 nhóm này. Năm nhóm này, sắc uẩn thuộc vật chất, 4 nhóm còn lại thọ tưởng hành thức thuộc tâm. Như vậy con người chỉ là sự kết hợp của tâm và vật.

Đây là  một sự thật hiển nhiên khó chối cải.

                                    Hòa Thượng Thích Như  Phẩm